بالاترین ظرفیت ذخیره سلولی در خاورمیانه/رفع چین و چروک و آرتروز با سلول درمانی

‌به گزارش ایسنا، مرتضی ضرابی در نشستی با اصحاب رسانه استان آذربایجان شرقی در این رابطه بیان کرد: در بانک HLA یا شاخص‌های ژنتیکی نیز اطلاعات ژنتیکی ۷۰ هزار نمونه ذخیره سازی شده است.

وی با تاکید بر این‌که اکنون فقط خون بند ناف را جمع آوری می‌کنیم در حالی که ضمائم زایمانی به طور کلی مهم هستند، افزود: به جز خون بند ناف، خود بند ناف، جفت و پرده‌های جنینی نیز قابل استفاده و فرآوری هستند.

مدیرعامل شرکت فناوری بن‌یاخته‌های پژوهشگاه رویان با بیان این‌که خون بند ناف دارای سلول‌های بنیادی است که در درمان بیماری‌های مختلفی به کار برده می‌شود، افزود: پرده جنینی به عنوان پانسمان بیولوژیک قابل استفاده بوده و خود بافت بند ناف نیز سلول‌های بنیادی خاصی تحت عنوان "مزانشیمی" دارد که برای طیف دیگری از بیماری‌ها قابل استفاده است.

وی یادآور شد: سلول‌های بنیادی مزانشیمی مشتق از بافت بند ناف هم در درمان بیماری‌های غیر خونی مثل "عصبی، عضلانی و غضروفی" کاربرد دارند.

ضرابی با بیان این‌که پالپ دندان شیری نیز از جمله منابع سلول‌های بنیادی است، اظهار کرد: هنوز خدمات دندان شیری را ارائه نکرده‌ایم اما دانش فنی آن را داریم و در تلاش برای ارائه خدمات در سال جاری در این رابطه هستیم.

مدیرعامل شرکت فناوری بن‌یاخته‌های پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی با اشاره به استقرار دفتر نمایندگی بانک خون بند ناف رویان در برخی کشورهای خارجی جهت دریافت نمونه‌ها، اظهار کرد: در عراق و عمان دفاتر نمونه گیری داریم اما ذخیره سازی در داخل کشور انجام می‌شود.

تاکنون یک و نیم درصد موالید کشور را پوشش داده‌ایم

ضرابی با بیان این‌که توانسته‌ایم تاکنون یک و نیم درصد موالید را پوشش دهیم، افزود: بعد از تهران، بیشترین میزان ذخیره‌سازی در فارس و خراسان رضوی اتفاق افتاده است.

مدیرعامل شرکت فناوری بن‌یاخته‌های پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی با بیان این‌که در حوزه ذخیره‌سازی خون محیطی و مغز استخوان نیز فعالیت می‌کنیم، افزود: این موضع برای مراکز پیوند بسیار اهمیت دارد و می‌توانند از این نمونه‌ها استفاده کنند.

وی با تاکید بر این‌که بیشترین پیوندهای انجام شده از نمونه‌های خون بند ناف برای بیماران خونی بوده است، افزود: از این نمونه‌ها برای کودکانی که به تالاسمی، انواع سرطان‌های خونی و نقص سیستم ایمنی مبتلا بوده‌اند، به کار برده‌ایم و همچنین سال پیش نیز بزرگترین طرح کارآزمایی بالینی بر روی کودکان مبتلا به فلج مغزی را با همکاری مرکز کودکان شروع کرده و ۱۳۰ بیمار فلج مغزی در این طرح قرار گرفتند.

وی خاطرنشان کرد: در حوزه کودکان اوتیسم هم با نمونه‌های خون بندناف اقدامات درمانی انجام می‌گیرد که درکشورمان نیز بر روی چند بیمار اقدامات درمانی در حد تزریق انجام شده و قصد داریم این کار بزرگ را در کشور شروع کنیم، چرا که در دنیا نتایج بسیار خوبی در استفاده از نمونه‌های خون بند ناف در فلج مغزی و اوتیسم به دست آمده است.

توانایی سلول‌های بنیادی در درمان بیش از ۷۰ بیماری

ضرابی با بیان این‌که سلول‌های بنیادی برای درمان بیش از ۷۰ بیماری پتانسیل دارند، افزود: نمی‌گوییم سلول‌های بنیادی معجزه گر هستند اما در بسیاری از بیماری‌ها موجب بهبود پیش رونده هستند.

وی با بیان این‌که ۴۶ کشور خدمات ناباروری را از رویان دریافت کرده‌اند که شامل ایرانیان مقیم خارج کشور و اتباع خارجی نیز هستند، گفت: اما بیشترین تعداد مراجعه کنندگان از کشورهای همسایه هستند.

مدیرعامل شرکت فناوری بن‌یاخته‌های پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی در ادامه گفت: در حوزه سلول درمانی نیز برای سه بیماری "لک و پیس، چین و چروک و آرتروز" خدماتی ارائه می‌شود.

وی در بخش دیگری از سخنانش با بیان این‌که در همه استان‌ها دفاتر نمایندگی فعال داریم، اظهار کرد: آذربایجان شرقی جزو دفاتر فعال بوده و ظرفیت بسیار خوبی در زمینه پزشکی نوین دارد و از جمله استان‌هایی است که بحث سلول درمانی، علوم سلولی و همچنین درمان ناباروری را بطور جدی پیگیری می‌کند.

ضرابی با معرفی شرکت فناوری بن یاخته های رویان اظهار کرد: در اوایل دهه ۸۰، پژوهشگاه رویان به این نتیجه رسید که تحقیقاتی در دنیا بر روی سلول‌های بنیادی انجام می‌شود که بسیار با اهمیت است، از این رو تحقیقات در این رابطه شروع شد.

وی در این رابطه اظهار کرد: دکتر کاظمی آشتیانی در دی ماه سال ۸۱ نامه‌ای را به مقام معظم رهبری در این رابطه ارسال کردند که رهبری در پاسخ، در قالب دو تعبیر "ثروت نهفته و قطعات یدکی انسان" به اهمیت این موضوع اشاره کردند که امروزه شاهد آشکار شدن این تعابیر هستیم.

مدیرعامل بانک سلول‌های بنیادی خون بند ناف رویان جهاد دانشگاهی افزود: بعد از این نامه، پرداختن به سلول‌های بنیادی در پژوهشگاه رویان در دستور کار پزشکان و پژوهشگران قرار گرفت.

هر سلولی، سلول بنیادی نیست

وی با بیان این‌که هر سلولی، سلول بنیادی نیست، افزود: هر سلولی که دارای دو ویژگی "توان تولید سلول مشابه خود و توان تمایز و تخصصی شدن" داشته باشد، سلول بنیادی شناخته می‌شود و این سلول‌ها دارای انواع مختلف "جنینی، بالغین و خون بند ناف" هستند.

مدیرعامل بانک سلول‌های بنیادی خون بند ناف رویان با تاکید بر این‌که خون بندناف و جفت به عنوان زباله بیولوژیک دور ریخته می‌شود در حالی که سرشار از سلول‌های بنیادی است، گفت: البته طی سال‌های اخیر این خون جمع آوری و ذخیره می‌شود، مغز استخوان، خون محیطی و خون بند ناف و جفت از جمله منابع سلول‌های بنیادی خون ساز هستند.

ضرابی با بیان این‌که فرآیند نمونه‌گیری از خون بند ناف و جفت باید بلافاصله بعد از تولد نوزاد طی ۵ الی ۱۰ دقیقه انجام شود، گفت: این نمونه گیری هیچ صدمه‌ای به مادر و فرزند نمی‌زند.

وی با تاکید بر این‌که با روشن شدن اهمیت خون بند ناف، بانک‌های خون بند ناف در دنیا شکل گرفت و در ایران نیز بانک عمومی و خصوصی خانوادگی تشکیل شد، افزود: در بانک‌های عمومی، خانواده‌ها در آستانه تولد نوزاد، نمونه خون بند ناف فرزند را اهدا می‌کنند و مالکیتی در نمونه ندارند، اما در بانک خصوصی، مالکیت با خانواده‌هاست و خون بندناف طی قراردادی برای خود خانواده ذخیره‌سازی می‌شود.

مدیرعامل بانک سلول‌های بنیادی خون بند ناف رویان با بیان این‌که در بانک‌های خصوصی دنیا تاکنون پنج میلیون نمونه و در بانک‌های عمومی بیش از ۷۰۰ هزار نمونه ذخیره‌سازی شده است، افزود: از این تعداد ۳۵ هزار از نمونه‌های بانک‌های عمومی و دو هزار نمونه از بانک‌های خصوصی پیوند شده است.

نمونه‌های خون بند ناف در دمای منهای ۱۹۶ درجه نگه‌داری می‌شود

وی با بیان این‌که نمونه‌های خون بند ناف در دمای منهای ۱۹۶ درجه نگه‌داری می‌شود، افزود: طبق استاندارد می‌توان بیش از ۲۰ سال نمونه‌های خون بند ناف را نگه‌داری کرد؛ تانک‌های نگه‌داری نمونه‌ها وابستگی به برق نداشته و کاملاً هوشمند هستند و برودتشان نیز توسط نیتروژن مایع تأمین می‌شود.

ضرابی در ادامه با بیان اینکه از هر نمونه بسته به حجم، یک الی ۱۰ کیسه شامل ۵۰۰ الی دو میلیارد سلول قابل فریز شدن است، گفت: بسته به نوع بیماری و وزن بیمار کیسه‌ها چندین نوبت قابل استفاده هستند، به عنوان مثال در بیماری‌های خونی بیمار به ازای هر کیلوگرم وزن بدن، سلول دریافت می‌کند، اما میزان سلول دریافتی در بیماری‌های عصبی بسیار کمتر است لذا در برخی بیمارهای نمونه‌های دریافتی از بند ناف می‌تواند در چندین مرحله مورد استفاده قرار بگیرد ولی در بیماری‌های خونی در اغلب موارد نمونه‌ها فقط یکبار استفاده شده و تمام می‌شود.

وی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اینکه در بحث صادرات با چالش مواجه هستیم، اظهار کرد: بسیاری از ایرانیان مقیم خارج نیز تمایل دارند تا نمونه‌های اهدایی آنان در داخل کشور ذخیره شود، در این خصوص در حال رایزنی با وزارت کشور و سازمان پدافند غیر عامل هستیم.

وی تاکید کرد: با توجه به اینکه محصولات خونی کشور ما جزو سالم‌ترین محصولات هستند، در حال برطرف کردن موانع صادرات هستیم.

ضرابی در ادامه با اشاره به استفاده از سلول‌های بنیادی در تولید ارگان‌های مورد نیاز افراد نیازمند به عضو گفت: کارهایی برای جلوگیری از رد پیوند دریافت کنندگان عضو و پیوند کبد در دنیا انجام شده است، اما تا تبدیل این سلول به ارگان، راه زیادی داریم. با استفاده از سلول‌های بنیادی، بافت شبیه بافت ریوی و قلبی تا کنون ایجاد شده است.

وی خاطرنشان کرد: در زمینه ذخیره سازی سلول‌های بنیادی خون بند ناف توانسته‌ایم نیاز داخل را برطرف کنیم، اما نیاز به توسعه مراکز داریم.

مدیرعامل بانک سلول‌های بنیادی خون بند ناف رویان در پایان متذکر شد: نیاز کشور به انجام پیوند سلول‌های بنیادی خونساز سالانه نزدیک به سه هزار پیوند بوده، اما در حال حاضر در طی ۱۰ سال گذشته حدود چهار هزار پیوند در کشور انجام شده است.