بی عارضه‌ترین اما خطرناک‌ترین قرص لاغری

به گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهی به نقل از سیناپرس، لادن گیاهی متخصص تغذیه و رژیم درمانی و عضو هیات علمی پژوهشگاه ابن سینا در این خصوص گفت: یکی از رایج ترین و شناخته ترین کپسول ها در سراسر دنیا زنیکال یا ارلیستات است. این دارو برخلاف تصور بسیاری از مردم که چربی سوز است، چربی سوزی انجام نمی دهد بلکه چربی بلاکر است و مانع اثر آنزیم لیپاز و جذب چربی می شود بنابراین می تواند تا 25 درصد جذب چربی دریافتی را در هر وعده غذایی به جهت ممانعت از جذب، کاهش دهد. از اینرو اگر انرژی دریافتی فرد بیشتر از طریق کربوهیدرات ها یا منابع غیر چربی است، اساسا ارلیستات کمکی نمی تواند بکند و نقشی نیز ندارد.

وی به میزان اثر بخشی ارلیستات اشاره کرد و افزود: ارلیستات باید همراه با رژیم غذایی و ورزش باشد تا بتواند در مدت یکسال به کاهش وزنی بیش از آنچه که ورزش و رژیم غذایی به تنهایی می تواند، منجر شود. مطالعاتی که اکنون در دانشگاه ها و مراکز معتبر دنیا انجام شده و گزارشی که موسسه ملی سلامت ((National Institutes of Health می دهد این است که مصرف ارلیستات به مدت یکسال می تواند 5 درصد بیشتر به کاهش وزن بیانجامد یعنی اگر فردی 80 کیلو گرم است حدود 4 کیلوگرم از وزن بدنش می تواند بیشتر در طی یکسال به دنبال مصرف ارلیستات کم بشود.

وی ارلیستات را جزو کم عارضه ترین داروها عنوان کرد و گفت: تقریبا برای این دارو عارضه جانبی جدی ذکر نشده است؛ در صورتی که دز این دارو بیشتر از میزان اصلی تجویز شده نباشد( استفاده سه قرص در روز با هر وعده غذایی) قاعدتا عارضه‌ای به همراه نخواهد داشت.

به گفته وی، هم اکنون گزارش های کمی درباره مسمومیت های کبدی ناشی از مصرف این داروها گزارش شده است اما بنابر مطالعاتی که توسط مراکز مهمی مانند NIH گزارش شده است، ارلیستات مانع جذب چربی می شود و آنزیم لیپاز را مهار می‌کند. همچنین می تواند آنزیمی تحت عنوان کربوکسیلاز را هم در ارگان های داخلی مهار کند. این آنزیم نقش مهمی در سم زدایی بدن دارد بنابراین مهار این آنزیم می تواند به تجمع سموم در ارگان هایی مانند کبد، کلیه و دستگاه های گوارش منجر بشود.

گیاهی بیان کرد: خیلی مهم است که ما ارزش مصرف ارلیستات را برای یک فرد کاملا لحاظ کنیم. من به هیچ عنوان به شخصه در اولین جلسات مشاوره برای کاهش وزن، ارلیستات یا زنیکال را توصیه نمی کنم زیرا در شروع کار نقش موثری برای فرد ندارد و فرد باید به آن خود باوری در آن مسیری که باید باشد، برسد. ارلیستات این خود باوری را اساسا ایجاد نمی کند.

ارلیستات را بلافاصله پس از مصرف غذای چرب نخورید

این متخصص تغذیه و رژیم درمانی در پاسخ به این سوال که خوردن ارلیستات پس از تناول غذای چرب چه پیامدی به دنبال دارد، گفت: بعضی از افراد اظهار می کنند که پس از ناپرهیزی و خوردن غذای چرب، به دنبال آن یک قرص ارلیستات می‌خوریم. این کار عوارض گوارشی زیادی به همراه دارد زیرا وقتی شما به دنبال دریافت چربی، قرص ارلیستات می خورید، حرکات دستگاه گوارش شده و نفخ و اسهال بیشتری ایجاد می شود. در واقع چربی دفع نشده باید از طریق روده دفع بشود.

وی ادامه داد: همراه با دفع  ارلیستات، چربی ها و ویتامین های A، D، K و بتاکاروتنی که شما دریافت کرده اید نیز دفع می‌شوند مثلا اگر شما هویج خورده اید بتاکاروتن هویج و اگر بادام خورده اید، ویتامین E بادام هم دفع می شود. پس حتما مهم است کسانی که ارلیستات می خورند همراهش از مکمل مولتی ویتامینی که این ویتامین های مهم را دارند حتما استفاده بکنند.

این عضو هیات علمی پژوهشگاه ابن سینا به زمان درست مصرف مکمل های مولتی ویتامینی اشاره کرد و گفت: این مکمل ها حتما باید 2 ساعت پس از زمان مصرف ارلیستات استفاده شوند تا فرصت جذب کافی در بدن داشته باشند. شاید بهتر باشد موقع خواب آن را استفاده کنند.

چه کسانی نباید ارلیستات بخورند؟

گیاهی در پاسخ به اینکه چه افرادی نباید ارلیستات استفاده کنند؟ گفت: کم کاری تیروئید عمدتا یک مشکل شایع در بین مراجعان ما است. اگر این افراد قرص لووتیروکسین مصرف می کنند فاصله اش باید با مصرف ارلیستات حتما 4 ساعت باشد. اگر فردی از قرص سیکلوسپورین استفاده می کند، باید فاصله اش با مصرف ارلیستات حتما 2 ساعت باشد.

وی افزود: کسانی که دیابت یا مشکل سنگ کیسه صفرا، انسداد مجاری صفرایی و هر مشکلی در مورد کبد دارند، باید ارلیستات را با احتیاط مصرف کنند. ضمنا خانم‌هایی که اکنون در دوره شیر دهی هستند، مصرف ارلیستات برای آنها جایز نیست.

به گفته این متخصص تغذیه و رژیم درمانی، ارلیستات یک داروی معجزه آسا نیست که در مورد کوتاه یک نتیجه قابل توجه ای برای افراد داشته باشد. انتظار می رود ارلیستات اثراتش را پس از گذشت 2 هفته نشان دهد.

این عضو هیات علمی پژوهشگاه ابن سینا اظهارداشت: اگر مراجعه کننده ما محدودیت درمانی خاصی دارد و بعد از یک دوره باید درمان خاصی برایش شروع شود، ما نمی‌توانیم رژیم کاهش وزن را برای او ادامه بدهیم، دادن ارلیستات هم دردی از او دوا نمی کند.

وی در پایان گفت: این موضوع اختصاصا در مورد کسانی که ناباروری دارند و می خواهند وارد سیکل ناباروری بشوند نیز صدق می کند. اگر ما فقط 2 ماه فرصت داریم برای فردی که می خواهد وارد سیکل درمان ناباروری بشود و باید کاهش وزن داشته باشد واقعا مصرف ارلیستات هزینه ای که برای آن فرد تحمیل می کند با فایده ای که برای او دارد به هیچ عنوان تطابق ندارد و مصرف آن اصلا کار هوشمندانه ای نیست.