افتتاح فاز اول دهکده گیاهان دارویی جهاددانشگاهی گلستان/ گام مهم این نهاد برای تحقق شعار سال

به گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهی، فاز اول زیرساخت دهکده گیاهان دارویی جهاددانشگاهی گلستان که اولین زنجیره ارزش گیاهان دارویی کشور است، عصرروز چهارشنبه 12 اردیبهشت ماه با حضور دکتر حسن مسلمی نائینی رییس جهاددانشگاهی و هیات همراه، دکتر نورانی رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان گلستان، مهندس میرنیا فرماندار گالیکش در این شهرستان افتتاح شد تا جهاددانشگاهی با فراهم کردن بسترهای لازم، گامی مهم برای تحقق شعار جهش تولید با مشارکت مردم بردارد.

این دهکده به مساحت 8.845 هکتار دارای مزرعه آموزشی – پژوهشی(1.6 هکتار)، گلخانه تولید نشاء(1.5 هکتار)، مجموعه فرآوری (1.5 هکتار)، مجموعه گردشگری (3.5 هکتار) و ساختمان ترویج(200 متر) است.

دکتر مسلمی‌ نائینی رییس جهاددانشگاهی با اشاره به اینکه این نهاد به دنبال ارائه راه حلی برای رفع مشکلات مردم در نقاط مختلف کشور است، اظهار کرد: توجه به کشت، ترویج و توسعه گیاهان دارویی یکی از برنامه های این نهاد است.

وی بیان کرد: بیش از هزار و ۵۰۰ گونه گیاه دارویی در ایران رشد می‌کند که از این تعداد قریب به ۴۰۰ نوع گیاه دارویی مختص کشورمان بوده و در دیگر نقط دنیا کشت نمی‌شود، اما به صورت خام از کشور خارج و پس از فرآوری در کشورهای دیگر دوباره به کشور ما وارد می‌شود.

رییس جهاددانشگاهی تصریح کرد: جهاددانشگاهی در پژوهشکده گیاهان دارویی یکی از بزرگترین مراکز پرورش گیاهان دارویی را با اساتید مجرب در اختیار دارد و با ایجاد شبکه در سراسر کشور با توجه به پتانسیل های منطقه‌ای کشت گیاهان داروئی را توسعه می‌دهد.

دکتر مسلمی نائینی اضافه کرد: جهاد دانشگاهی استان گلستان نیز با توجه به تحقیقات کارشناسان خود و پتانسیل های ویژه گالیکش این شهرستان را برای کشت، توسعه و ترویج گیاهان دارویی در نظر گرفته است.

محسن قلی پور معاون پژوهش و فناوری جهاددانشگاهی واحد گلستان در رابطه با جزئیات راه اندازی این دهکده گفت: کار با امضای موافقت نامه بین سازمان جهادکشاوری ، سازمان مدیریت و برنامه ریزی و جهاددانشگاهی استان گلستان در سال 1397 کلید خورد و مقرر شد تمام زیرساخت ها با تامین منابع مالی از سوی سازمان مدیریت و برنامه ریزی توسط جهادکشاورزی انجام شود.همچنین جهاددانشگاهی هم در حوزه مزارع نمایشی، واحدهای فرآوری و گلخانه، ساختمان ترویج سرمایه گذاری کند.در این رابطه در سال 1399 جهاد کشاورزی حدود 3 میلیارد تومان از بودجه درآمدهای عمومی استان برای بخشی از زیرساخت اولیه کار سرمایه گذاری کرد.

وی افزود: سال 1400 موافقت‌نامه‌ای بین جهاددانشگاهی گلستان و سازمان برنامه استان امضا شد و ساخت زیرساخت‌ها هم به خود جهاددانشگاهی محول شد و براساس آن تا کنون یک استخر 500 متر مکعبی، پست گاز 400 متر، پست برق 500 کیلووات و خط داخلی انتقال برق، شبکه مخابرات، سیستم آبیاری، چاه تجهیز و بهره برداری از چاه عمیق با بودجه سازمان برنامه انجام شد و در ادامه نیز گلخانه 1500 متر مربعی در سال 1401 برای تولید نشاء احداث شد و تولیدات را شروع کرد، اما به دلیل وصل نشدن شبکه گاز تا امروز افتتاح نشده بود. 

معاون پژوهش و فناوری جهاددانشگاهی واحد گلستان ادامه داد: تاکنون 1 هتکار آموزشی و پژوهشی به بهره برداری رسیده، 200 هکتار مشاوره کشت و 2 میلیون و 500 هزار نشاء تولید و به بازار عرضه شده است که 75 درصد آن در داخل استان استفاده شده و 25 درصد نیز برای دیگر استان ها مانند مازندران، سمنان، البرز، اردبیل، کرمان و ... ارسال شده است. 

قلی پور در رابطه با زمان اتمام دهکده گفت: تا سال 1407 فاز نهایی دهکده باید به پایان برسد که تا کنون فاز 1 واحد فرآوری و خط تولید که 450 متر مربع است 50 درصد پیشرفت فیزیکی داشته و تا پایان سال نیز به بهره برداری خواهد رسید. 

وی افزود: کارهای اجرایی دیگری نیز در حوزه زیرساختی انجام می دهیم، زیرا 14 میلیارد تومان هم از منایع داخلی استان به ما بودجه داده اند. 

معاون پژوهش و فناوری جهاددانشگاهی واحد گلستان با اشاره به فعالیت بخش های این دهکده اظهار کرد: در «مزرعه آموزشی – پژوهشی» انواع گیاهان دارویی که قابلیت کشت در استان دارند به ویژه بازار محور هستند به عنوان کلکسیون نگهداری می کنیم، «مجموعه فرآوری» نیز شامل مجتمع اسانس، عصاره و روغن های دارویی است، در «مجموعه گردشگری» نیز نوع گردشگری با رویداد گیاهان دارویی است مانند دمنوشخانه گیاهان دارویی، بازارچه گیاهان دارویی و ...، گلخانه تولید نشاء نیز شامل تولید نشاء گیاهان دارویی است و در «ساختمان ترویج» نیز کشت و توسعه و فرآوری گیاهان دارویی به علاقه مندان که شامل دانشجویان، کشاورزان و شرکت های خصوصی است آموزش داده می شود.

معاون پژوهش و فناوری واحد گلستان در رابطه با هدف تاسیس این دهکده گفت: ما یک هرم استراتژیک داریم که براساس آن، هدف این است که سطح رفاه جامعه بالا برود و ایجاد ارزش افزوده کند و درآمد خانوار افزایش یابد و ماموریت ما این است که یک محصول سالم و ارگانیک به مجموعه بدهیم. هدف این دهکده این است که سالانه 850 هکتار کشت گیاهان دارویی را در استان توسعه دهد.

وی در رابطه با استخدام در این دهکده گفت: در حال حاضر 15 نیرو به صورت مستقیم در این دهکده فعالیت دارند که با تمام پروژه بالغ بر 250 نفر به صورت مستقیم و 1 هزار و 550 نفر به صورت غیر مستقیم به کار گرفته خواهند شد. 

معاون پژوهش و فناوری واحد گلستان در رابطه با همکاری با بخش خصوصی در این دهکده گفت: این دهکده می تواند زنجیره تامین برای بسیاری از شرکت های فعال در حوزه دارو، صنایع غذایی و لوازم آرایشی - بهداشتی باشد و به شرکت های خصوصی در زمینه کاشت و برداشت مشاوره داده می شود و ما می توانیم زنجیره تامین نهال آنها باشیم، اما برای کشاورز زنجیره ارزش قائل هستم که می شود R&D کاشت، داشت تا برداشت و ما نیز در تمام این مراحل در کنارشان هستیم. 

قلی پور ادامه داد: ما یک مدل مفهومی داریم که طبق آن اولین کار در دهکده بحث شناسایی بازار برای گیاهان دارویی است که از لحاظ اقتصادی اولویت دارند (مانند زیره سبز، سیاه دانه، اسطوخودس، نعنا، آویشن و شمعدانی عطری و گل گاوزبان) که بعد از شناسایی بازار استان را به لحاظ توسعه کشت گیاهان دارویی پهنه بندی می کنیم تا مشخص شود بر مبنای شرایط گیاهی و اطلاعات اکولوژیکی کدام قسمت استان ظرفیت کشت کدام گیاهان دارویی را دارد و پس از این مرحله بانک اطلاعاتی از کشاورزان و افرادی که از زنجیره ارزش و تامین در همه بخش ها جمع آوری و یک بانک اطلاعاتی جامعی را خواهیم داشت و در راستای کار ترویجی کشاورزان را آموزش می دهیم تا در این حوزه کار کنند. 

وی با تاکید بر این که در این راستا تاکنون برای 600 نفر آموزش رایگان و 210 نفر ساعت نشست تخصصی از سال 1400 برگزار شده است، گفت: بعد از این مراحل به افراد آموزش دیده نشاء و بذر داده می شود و در مرحله کاشت، داشت تا برداشت در کنارشان هستیم و در ادامه محصول تولید شده خریداری می شود و در واحد فرآوری سرمایه گذاری یا بخشی هم به عنوان زنجیره تامین به شرکت ها داده و در گام بعدی بحث برند سازی انجام می شود.

قلی پور با اشاره به این که در حال حاضر تا مرحله کشت پیش رفته ایم و مرحله فرآوری نیز امسال اجرا می شود، افزود: این طرح می تواند باعث رشد و توسعه گیاهان دارویی شود که این موضوع در سند جامع علمی کشور جزء اولویت الف است و دولت در وزارتخانه و معاونت علمی و فناوری رییس جمهور نیز نگاه ویژه ای به این موضوع دارند و به نوعی یکی از پیشران های توسعه کشاورزی در کشور بحث توسعه کشت گیاهان دارویی است که در سال جاری حدود 150 میلیارد دلار ترنول گیاهان دارویی در دنیا بوده است و پیش بینی شده است تا 450 میلیارد دلار هم توسعه پیدا کند.

در ادامه این مراسم رییس جهاددانشگاهی و هیات همراه از گلخانه تولید نشاء گیاهان دارویی و دیگر بخش‌های این دهکده بازدید کردند.