مزیت اقتصادی تولید سرکه عناب
به گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهی خراسان جنوبی، طیبه شاهی عضو گروه پژوهشی تولید و فرآوری گیاهان استراتژیک واحد اظهار کرد: سرکه طبیعی از دیرباز در کشورهای مختلف به عنوان چاشنی و طعم دهنده در بسیاری از مواد غذایی مورد استفاده قرار گرفته است و علاوه بر کاربرد در صنایع غذایی ( به عنوان چاشنی، طعم‌دهنده و نگهدارنده) برای اهداف پزشکی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
وی افزود: سرکه طبیعی با توجه به دارا بودن اسیدیته لازم، باعث هضم بهتر غذا، تعدیل و پایین آوردن چربی خون، باز کردن عروق، تسهیل سوخت و ساز بدن، کاهش فشار خون و بهبود مقاومت به انسولین می‌شود.
عضو گروه پژوهشی تولید و فرآوری گیاهان استراتژیک جهاد دانشگاهی خراسان جنوبی بیان کرد: در ایران بخش قابل توجهی از سرکه از اتانول تهیه می‌شود، اتانول ابتدا تقطیر شده و سپس به کارخانه سرکه‌سازی ارسال می‌شود، در نتیجه به سرکه تولیدی، سرکه تقطیری نیز گفته می‌شود که خواص درمانی سرکه طبیعی را ندارد.
شاهی با بیان این که در ایران سرکه طبیعی عمدتا از میوه سیب و انگور تولید می‌شود و تولید سرکه از میوه عناب تاکنون صورت نگرفته است، افزود: در کشورهای دیگر مانند عراق تولید سرکه از خرما و در چین تولید سرکه از عناب انجام می‌گیرد.
وی بیان کرد: به طور خاص، میوه عناب غنی از کربوهیدرات، بیوفلاونوئید، ویتامین های B و C ، فیبر خوراکی و مواد معدنی به ویژه آهن و پتاسیم است.
عضو هیات علمی مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاددانشگاهی خراسان جنوبی اظهار کرد: میوه عناب به دلیل خاصیت ضد اکسایشی از برخی بیماری‌ها که در آن‌ها گونه‌های رادیکال آزاد در نتیجه فشار اکسایشی تولید می‌شوند، جلوگیری می‌کند.
شاهی ادامه داد: این میوه علی رغم ویژگی‌های تغذیه‌ای خاص، مانند بسیاری از محصولات کشاورزی به علت عدم فرآوری از مزیت اقتصادی خوبی برخوردار نیست.
وی افزود: هدف اصلی از اجرای طرح تولید سرکه عناب در گروه پژوهشی تولید و فرآوری گیاهان استراتژیک جهاد دانشگاهی خراسان جنوبی، در ابتدا تولید محصول طبیعی فراسودمند سرکه از عناب‌های درجه دو و سه است که علی رغم ارزش تغذیه‌ای بالا و طعم ویژه، حتی از نظر خام فروشی نیز بازار مناسبی ندارند.
عضو هیات علمی مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی خراسان جنوبی بیان کرد: هدف دیگر این است که انجام این طرح منتج به جلوگیری از خام فروشی و افزایش ارزش افزوده، صادرات فرآورده‌های عناب، کاربرد آن در صنایع مختلف غذایی و دارویی و معرفی پتانسیل عناب برای تولید فرآورده‌های دیگر می شود.
شاهی بیان کرد: از این رو با توجه به اهمیت تغذیه‌ای سرکه طبیعی در رژیم غذایی و همچنین جایگاه ارزشمند میوه عناب در طب سنتی ایران، طرح تولید سرکه از عناب برای بهینه‌سازی پارامترهای فرآیند تولید در دستور کار گروه تولید و فرآوری گیاهان استراتژیک جهاد دانشگاهی قرار گرفت.
وی افزود: در این طرح که حدود 10 ماه به طول انجامید، پس از بررسی‌های اولیه در نهایت 15 تیمار مختلف برای تولید سرکه مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت بهترین نمونه سرکه تولید شده با سرکه‌های موجود در بازار شامل سرکه سیب سنتی، سرکه سیب تجاری و سرکه انگور از نظر پارامترهای تغذیه‌ای مقایسه شد.
عضو هیات علمی مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی خراسان جنوبی بیان کرد: مطابق نتایج این طرح از نظر ارزیابی حسی ( طعم، رنگ و بو) به دلیل نسبت متعادل مواد جامد محلول به اسیدیته در سرکه عناب، اختلاف معنی‌داری با سایر سرکه‌ها مشاهده و مقبولیت آن در بین افراد بیشتر از سایر سرکه‌ها بود.
شاهی ادامه داد: همچنین ترکیبات فنلی و خاصیت آنتی اکسیدانی سرکه عناب نیز تقریبا دو برابر دیگر سرکه‌های طبیعی بود که از نظر خواص درمانی و آنتی اکسیدانی می‌تواند بسیار مورد توجه قرار گیرد.
وی بیان کرد: سرکه‌های طبیعی سیب و انگور دارای اسیدیته بالا و بوی نامطلوب بوده که در اثر مصرف زیاد باعث ایجاد مشکلات گوارشی می‌شوند، در صورتی که سرکه عناب به دلیل اسیدیته متعادل، طعم مطلوب و عدم بوی نامناسب بیشتر مورد توجه مصرف کنندگان قرار خواهد گرفت.
عضو هیات علمی مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی خراسان جنوبی تصریح کرد: عناب یکی از محصولات استراتژیک خراسان جنوبی بوده و به علت خام فروشی، عدم معرفی مناسب این محصول دارویی در کشور و عدم فرآوری آن، تولید سرکه آن می‌تواند باعث ایجاد اشتغال برای منطقه و افزایش ارزش افزوده برای کشاورزان شود.
شاهی اظهار کرد: با توجه به وجود مقدار زیاد ترکیبات کربوهیدراتی در عناب به عنوان مهم‌ترین عامل در فرآیند تولید سرکه طبیعی و همچنین استفاده از عناب‌های درجه دو و سه، تولید سرکه از عناب دارای مزیت اقصادی بسیار خوبی است.
وی بیان کرد: امید می‌رود حمایت از تولید صنعتی این طرح تاثیر بسزایی در جهش تولید و ایجاد اشتغال پایدار در سطح استان و منطقه داشته باشد.
عضو هیات علمی مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی خراسان جنوبی یادآور شد : طرح تولید سرکه عناب گروه پژوهشی تولید و فرآوری گیاهان استراتژیک جهاد دانشگاهی خراسان جنوبی توسط کارگروه آموزش، پژوهش، فناوری و نوآوری خراسان جنوبی به عنوان یکی از طرح‌های منتخب و الویت‌دار استان معرفی شده است.