کدام بیماری‌های پوستی با سلول درمانی مداوا می‌شوند؟
امید به درمان کشنده‌ترین بیماری‌های پوستی
به گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهی به نقل از سینا پرس، دکتر سعید شفیعیان سرپرست بخش پوست پژوهشگاه رویان جهاددانشگاهی در این خصوص گفت: نخستین سلولی که ما برای درمان بیماری‌های پوستی به شیوه سلول درمانی استفاده کردیم، مربوط به بیماری‌هایی است که رنگ‌دانه‌های پوستی‌شان را از دست داده‌اند.
این متخصص پوست و مو اظهار داشت: شایع‌ترین آن‌ها، بیماری ویتیلیگو (Vitiligo) یا لک و پیس است؛ این بیماری هم‌اکنون حدود یک درصد از جمعیت جامعه را درگیر می‌کند یعنی از 100 نفر، یک نفر مبتلابه این بیماری است.
این محقق پژوهشگاه رویان تصریح کرد: برای درمان این بیماران از دو روش استفاده می‌شود. در نخستین روش، یک ناحیه از پوست را به‌اندازه 2 در 3 یا 3 در 3 سانتی با خراشیدن (تراشیدن لایه‌های سطحی پوست) بر می‌داریم. سپس به مدت 24 ساعت در آزمایشگاه این سلول‌ها را از یکدیگر تفکیک کرده و تغییرات مختصری در آن‌ها ایجاد می‌کنیم. پس از آن در نقاطی که این لایه رنگ خودش را از دست داده است، پیوند را آغاز می‌کنیم. تجربه استفاده از این روش در ایران حدود 14 سال بوده و هم‌اکنون مورد تأیید وزارت بهداشت است.
این عضو هیات علمی پژوهشگاه رویان ادامه داد: این روش به‌غیراز بیماری لک و پیس، می‌تواند برای خال‌ها و محل‌هایی که بر اثر سوختگی، رنگ پوستشان از دست رفته است، مورد استفاده قرار بگیرد.
به گفته وی، نتایج این شیوه، نزدیک به روش متداول جهانی بوده، با این تفاوت که این شیوه بسیار راحت‌تر و سبک‌تر است و بیمار نیاز به دوره نقاهت ندارد.
وی بیان کرد: روش دوم مربوط به بیمارانی است که ضایعات پوستی خیلی گسترده‌تری دارند. در این روش سلول‌های جدا شده و در آزمایشگاه کشت داده می‌شوند. پس از تکثیر و افزایش تعداد سلولی، عمل پیوند انجام می‌شود. در حال حاضر روش دوم، در مرحله تحقیقاتی است و به‌عنوان شیوه درمانی استفاده نمی‌شود.
سرپرست بخش پوست پژوهشگاه رویان جهاددانشگاهی به میزان بهبودی این روش درمانی اشاره کرد و گفت: در این روش علاوه بر درمان دارویی، از نور درمانی، لیزر و از سایر روش‌های دیگر برای بیمارانی که به هیچ وجه درمان دارویی یا روش‌های درمانی دیگر برای آن‌ها جواب نداده است و دارای بیماری سخت هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
شروط استفاده از این روش‌های درمانی
دکتر شفیعیان خاطرنشان کرد: فاکتور سن، یکی از شروط استفاده از این روش درمانی است. بیماران کمتر از 12 سال به هیچ عنوان با این شیوه درمان نمی‌شوند. یکی دیگر از شروط ما برای استفاده از این روش درمانی این است که هیچ‌گونه لک سفید جدیدی در طول یکسال برای بیماران ایجاد نشود و لک سفید بدون تغییر باقی مانده باشد.
وی ادامه داد: 60 درصد بیماران مقاوم به تمامی درمان‌ها را می‌توان با استفاده از این شیوه درمانی مداوا کرد.
این متخصص پوست و مو به عوارض این شیوه درمانی اشاره کرد و گفت: این روش نیز مانند هر روش درمانی دیگر، همراه با عارضه است. این عارضه در محل برداشت پوست ایجاد می‌شود. ممکن است به ندرت، پوست محلی که برداشته می‌شود، برجستگی پیدا کند یا سفیدتر یا تیره‌تر شود. تاکنون عارضه دیگری در داخل ایران گزارش نشده است.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا این روش درمانی هزینه بر است، گفت: هزینه این روش درمانی در ایران نسبت به خارج متفاوت است. در خارج از ایران، هزینه این روش از 5 هزار دلار آغاز می‌شود اما در داخل ایران، هزینه این روش درمانی بسیار پایین‌تر است.
درمان زخم پای دیابتی با کمک سلول‌های بنیادی
وی بیان کرد: این روش درمانی همچنین می‌تواند برای درمان زخم پای افراد دیابتی نیز کاربرد داشته باشد. یکی دیگر از روش‌ها استفاده از ژل پلاکتی (چسب استخوانی) است. عمده این بیماران، به دلیل اینکه مدام نیاز به نگهداری زخم دارند، کمتر به این روش نیاز دارند اما این روش درمانی برای این بیماران و هچنین افرادی که مبتلا به زخم بستر هستند، می‌تواند کاربرد هم داشته باشد.
دکتر شفیعیان تصریح کرد: این روش درمانی بیش از 50 درصد برای درمان بیماران موفقیت‌آمیز بوده است. در این روش، ظاهر زخم مهم نیست بلکه حیات، پوست و پای بیمار بسیار اهمیت دارد.
سرپرست بخش پوست پژوهشگاه رویان جهاددانشگاهی گفت: همچنین تاکنون برای درمان ملانوم (کشنده‌ترین و خطرناک‌ترین سرطان پوست) کارهایی در مدل حیوانی انجام داده‌ایم و به روی ژن‌هایی که منجر به ایجاد این سرطان می‌شوند نیز تحقیقاتی انجام داده‌ایم. در نهایت موفق به ثبت 6 نوع ژن جدید در پژوهشگاه رویان شده‌ایم که امیدواریم با دست‌کاری این ژن‌ها در آینده، این نوع سرطان درمان بشود اما فعلاً این کار در مرحله تحقیقاتی است.
وی ادامه داد: همچنین هم‌اکنون تحقیقاتی در مورد بیماری پسوریازیس انجام داده‌ایم اما تاکنون به‌صورت شیوه درمانی وارد بازار نشده است.
دکتر شفیعیان به جایگاه ایران نسبت به کشورهای دیگر در سلول درمانی اشاره کرد و گفت: واقعیت این است که ما هم‌اکنون جزو کشورهای پیشرو در این زمینه نیستیم. ما دنباله‌روی کشورهای دیگر در استفاده از ابزارها و شیوه‌های درمانی هستیم. شاید چند سال پیش رتبه‌بندی ایران در تولید این علم بالا بود اما اکنون از رتبه کمتری برخوردار هستیم.